Từ ga Lương Sơn tỉnh Bắc Thái (nay là Thái Nguyên), chúng tôi ngồi tàu hỏa về đến ga Yên Viên, Hà Nội xuống đi bộ qua cầu phao Chương Dương, đến ga Hà Nội lại lên tàu về tập kết tại một xã cách ga Thường Tín chừng 3km.

Ảnh tác giả

Đi trên chặng đường này, chúng tôi chứng kiến cảnh đổ nát tan hoang do bom B52 của giặc Mỹ ném xuống cuối tháng 12 vừa qua, trong lòng uất hận, căm thù giặc Mỹ xâm lược. 14h ngày 18/1 đơn vị tiếp tục lên tàu đi về phía Nam. Từ Ninh Bình, xe ô tô quân sự đưa đoàn chúng tôi tới Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình thì đổ quân xuống. Từ đây chúng tôi bắt đầu hành quân bộ.

Cự Nẫm, Bố Trạch, Quảng Bình là trạm đầu tiên của đường dây 559. Ngày hành quân bộ đầu tiên này cũng khá căng thẳng, mỗi người mang trên vai gần 30kg. Từ trạm số 1 đến trạm 2 toàn đi đường rừng mới phát, phải leo qua mấy dốc cao, tới trạm 2 đã gần 13h, trạm này mới bị ném bom, đồng chí giao liên cho biết quanh đây còn có bom nổ chậm. Ngày hôm sau chúng tôi hành quân qua khu vực hang đá có 12 cô gái Thanh niên xung phong hy sinh, do bom Mỹ đánh sập cửa hang cuối tháng 12/1972 vừa qua. Chúng tôi lặng lẽ cúi đầu vĩnh biệt những người con gái dũng cảm, anh hùng.

Ngày 27/1 chúng tôi đã vượt qua biên giới Việt – Lào, đơn vị được dừng nghỉ ăn tết trước - tết nguyên đán Quý Sửu trên sườn núi cao thuộc tỉnh Khăm Muộn của nước bạn Lào. Tiêu chuẩn ăn tết của bộ đội: mỗi người được cấp 1/2 cái bánh chưng, 3 cái kẹo, 9 điếu thuốc lá, cả tiểu đội được cấp 3 lạng thịt lợn.

Lần đầu tiên chúng tôi ăn tết xa nhà, lại ở nước ngoài (Lào), trong một không gian cũng vô cùng đặc biệt. Do địa hình nơi đây là sườn núi cao nên không có điều kiện tập trung đông người, thủ trường đoàn 2013 truyền lệnh tới các đại đội, yêu cầu hướng dẫn cho bộ đội tổ chức ăn tết theo từng tiểu đội, đảm bảo vui tươi và an toàn.

Tiểu đôi tôi chọn chỗ mặt đất bằng phẳng rồi cưa những cây rừng nhỏ ghép lại làm bàn và hai ghế dài hai bên, đủ chỗ cho 12 người ngồi. Thịt lợn cho vào ăng gô luộc xong thái miếng để vào hai bát, bánh chưng, kẹo, thuốc lá được cấp phát chúng tôi bày cả lên bàn. Cậu Tấn và Lợi còn kiếm được ít bông hoa rừng về ghép vào một cành cây vừa được anh em cắm ở đầu bàn trông rất đẹp. Đồng chí tiểu đội trưởng nói lời chúc sức khỏe năm mới tới anh em trong tiểu đội. Chúng tôi cùng đứng lên cúi đầu một phút mặc niệm tưởng nhớ những chiến sĩ, và nhân dân đã hy sinh trong trận đánh trả cuộc tập kích bằng máy bay B52 của giặc Mỹ, ném bom vào Thủ đô Hà Nội cuối tháng 12 năm 1972, tưởng nhớ tới 12 cô gái Thanh niên xung phong hy sinh trong hang đá ở Quảng Bình mà chúng tôi mới được biết khi hành quân qua đây, tưởng nhớ đến tất cả các Liệt sĩ ở hai miền Nam, Bắc trong cuộc chiến đấu giải phóng miền Nam, bảo vệ mìên Bắc XHCN.

Trong chương trình văn nghệ vui tết, mỗi đồng chí phải kể một câu chuyện về ăn tết, đón xuân của quê mình. Tiết mục này rất hay, rất vui. Qua những câu chuyện do chính anh em kể, chúng tôi được biết thêm nhiều phong tục, nhiều hình thức ăn tết, vui xuân của từng địa phương. Nhắc đến ăn tết ở quê thì ai cũng đều nghĩ đến gia đình, người thân, bạn bè quê hương. Để cho không khí được vui lên, anh tiểu đội trưởng yêu cầu: theo thư tự vòng tròn, mỗi người đều phải hát một bài. hoặc đọc một bài thơ, hoặc kể một câu chuyện vui. Tiểu đội trưởng mở đầu bằng bài hát: “Trên đỉnh Trường Sơn ta hát”, anh ấy có giọng hát rất khỏe, truyền cảm, tiếp theo là các bài: Chiếc gậy Trường Sơn, Tấm áo mẹ vá năm xưa, rồi câu chuyện “cuối năm đi xem bói” của cậu Lợi làm mọi người được phen cười rũ rượi...mọi người đều rất vui. Chúng tôi đang cùng nhau hát tập thể bài: “Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân” thì đồng chí liên lạc tiểu đoàn chạy đến thông báo một tin vui: Hiệp định về chấm dứt chiến tranh lập lai hòa bình ở Việt Nam đã được ký kết tại Paris – Thủ đô nước Pháp. Đây là một thắng lợi to lớn của dân tộc Việt Nam ta. Chúng tôi cũng hiểu là hiệp định đã ký nhưng cuộc chiến vẫn chưa kết thúc, những đoàn quân vẫn nối đuôi nhau ra mặt trân. Kết thúc phần văn nghệ để ăn liên hoan, chúng tôi cùng hát bài: “Giải phóng miền nam”. Bài hát như lời hiệu triệu của non sông, đất nước thôi thúc chúng tôi vững bước trên đường ra trân.

Lần đầu tiên ăn tết xa nhà, xa quê nhưng không khí buổi ăn tết trên đường ra trận của chúng tôi hôm nay rất vui, rất ý nghĩa. Cũng có đủ thịt lợn, bánh chưng, kẹo, thuốc lá. Cũng có bàn ghế, có hoa tươi, Chúng tôi mới được khoác trên mình bộ quân phục hơn bốn tháng, nhưng tinh thần tập thể và nghĩa tình đồng đội đã luôn gắn bó, coi nhau như anh em một nhà, chia sẻ với nhau những tình cảm vui, buồn khi cùng phải xa nhà, xa quê hương đi làm nhiệm vụ.

Kết thúc buổi liên hoan, ăn tết Quý Mão trên sườn núi cao thuộc tỉnh Khăm Muộn của nước bạn Lào. Anh tiểu đội trưởng đọc bài thơ chúc tết năm 1969, bài thơ chúc tết cuối cùng của Bác Hồ trước lúc Bác đi xa:

                             “Năm qua thắng lợi vẻ vang

                               Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to

                               Vì Độc lập, vì Tự do

                               Đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào

                               Tiến lên Chiến sĩ, Đồng bào

                               Bắc Nam xum họp, xuân nào vui hơn”.

        Ngày mai, chúng tôi lại tiếp tục hành quân vượt Trường Sơn vào chiến trường miền Nam để thực hiện lời dạy của Bác: đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Kỷ niệm về cảnh ăn tết trên đường ra trận này luôn in đậm trong ký ức chúng tôi.